Ukrzyżowanie

Śmierć na krzyżu była w czasach Asyryjczyków, Babilończyków, Persów, Kartagińczyków i w Imperium Rzymskim powszechną formą karania buntowników politycznych, powstańców, (np: Powstanie Spartakusa***) niewolników, a tak że przestępców kryminalnych. Ale rzadko stosowana wobec obywateli Rzymskich.

Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy, że Pan Jeszu nie niósł krzyża, który ważył ok. 100 - 130 kg, tylko jego poprzeczną belkę*, belka ważyła ok. 50-60 kg, a jej długość wynosiła 200 cm, a jej przekrój to 20 - 30 cm.

Skazańcy byli stawiani przed właściwym dla miejsca okoliczności sądem. Sprawę rozpatrywał najczęściej trybunał wojskowy, ustanowiony przez wyższego dowódcę armii lub legionu i jego urzędników. Sędziami w sądach (prowincjach) byli zwierzchnicy administracji imperium (legat, namiestnik itp). Okrutną egzekucję poprzedzało okrutne torturowanie (poddawano skazańca biczowaniu, co powodowało znaczącą utratę krwi i wejście ofiary w stan szoku oraz otępienia). Z godnie z rzymską literaturą źródłową skazany na ukrzyżowanie nigdy nie przenosił całego krzyża. 

Pionowe pale były już przygotowane (pionowa belka była na stałe wbita w ziemię) położona poza miastem. Skazańca sprzed oblicza sędziego lub z więzienia odprowadzano na teren egzekucji pod strażą wojskową. Większości przypadkach przed skazańcem szła osoba, która niosła tabliczkę z tytułem (łac. titulus) wypisaną po łacinie i w lokalnych językach, aby mógł się dowiedzieć, z jakiego powodu wydany został wyrok. Tabliczka ta był przybijana nad głową skazańca.

Skazańcowi kazano nieść nałożony na ramiona i przytwierdzoną sznurami ciężką ważącą ok. 50-60 kg belkę (łac. patibulum). Po do tarciu na miejsce ręce skazańca nadal były przywiązane i przybijane do belki. Używano do tego gwoździ o długości 13/15-18 cm i trzeba wiedzieć, że gwoździe były wbijane w specjale wybrane miejsca (punkty, w stawach nadgarstków) a nie w dłonie.

Później (jak podaje historyk Józef Flawiusz**) przy użyciu lin belka(pal) razem ze skazańcem była wciągana na pionową belkę. Tu była umieszczana poprzecznie albo na jego szczycie tworząc konstrukcję podobną do litery T ( np.: Ukrzyżowanie armii Spartakusa***)

,,W krzyżu bowiem stoi pionowo jedna belka, której wierzchołek ma kształt rogu. Do niej przymocowana jest belka poprzeczna, tak że wydaje się, jak gdyby do tego jednego rogu dołączony był z każdej strony inny róg" Zatem dla autora tego tekstu jest rzeczą oczywistą, iż narzędzie męki Pańskiej stanowiły dwie skrzyżowane ze sobą belki.. - Dialogu św. Justyna, który poniósł śmierć w roku 167

Tak, więc krzyż w kształcie, jakim jest obecnie rozpoznawany, formowany był dopiero pod sam koniec egzekucji. Dopiero po jego utworzeniu przybijano nogi skazańca do pionowej belki. Gwoździe przybijano śród stopie, w obie stopy jednocześnie. Stosowano również przybijanie każdej nogi osobno. Większości przypadku umieszczano podporę, aby skazaniec mógł się na niej wesprzeć, aby zaczerpnąć powietrza. Całość konstrukcji ważyła od 100 - 130 kg i miała wysokość 3-4 m. Jest więc oczywiste że żaden z skazańców nie był w stanie udźwignąć takiego ciężaru, tym bardziej człowiek straszliwie skatowany wcześniejszym biczowaniu.

Po dokonaniu egzekucji przy skazańcu pozostawała rzymska warta, która nie pozwalała się nikomu zbliżać. Ludzie mogli całe widowisko oglądać jedynie z pewnej odległości. Ukrzyżowanie było wyjątkowo okrutną śmiercią, kara ta budziła największy lęk wśród ludzi i obywateli rzymskich. Cycero - Marcus Tullius Cicero, określał ukrzyżowanie jako ,,najbardziej barbarzyńską i obrzydliwą formę kary śmierci” Tacyt wspomina, że w mieście Rzymu miejsce wykorzystywane do ukrzyżowania znajdowało się poza Bramą Eskwilińską - zwaną też jako Łuk Galiena. Cyceron wspomina ,,z dala od świadomości obywateli rzymskich, z dala od ich oczu i uszu”.

Krzyż, jako narzędzie kary, był znany u Asyryjczyków, Babilończyków, Persów i Kartagińczyków. Homer, pisząc w VIII w. przed Chr., język grecki uległ zmianie do czasu spisania Septuaginty (III/II w. przed Chr.). Przykładem jest określenie słupów. Biblia używa słowa stylos, a pięć wieków wcześniej Homer pisząc o słupach użył określenia stauros. Ale i Septuaginta ukazuje (choć bez słowa stauros), że krzyż składał się z dwóch belek. Przykładowo, Joz 8: 29 (LXX) zawiera greckie określenie xylu didymu, co oznacza drzewo podwójne.

Śmierć na krzyżu była związana z wielkim upodleniem człowieka. W Rzymie krzyżowano skazańców całkowicie nagich. Umierali, więc nie tylko w okropnym bólu, ale i poniżeniu. W Judei publiczna nagość była zabroniona Prawem Mojżeszowym. Rzymianie, by nie wywoływać napięć religijnych, pozostawili skazańcom judejskim przepaski na biodrach.  

Pewne ruchy religijne np: Świadkowie Jehowy wierzą i głoszą, iż Chrystus Syn Boga umarł na palu, opis po wyżej wyklucza taką interpretację. Historia biblijna dowodzi, że szatan zwodził Judejczyków podsuwając im kult świętych słupów nazywanych też Palami Pana(Bala). Głosząc, że Syn Boga umarł na palu z pewnością sprawiają przyjemność demonom, które propagowały dawny kult pala.

Hebrajczyków 6: 6 ,,gdyż oni sami dla siebie na nowo zawieszają Syna Bożego na palu i wystawiają Go na publiczną hańbę". PNŚ

Uważam, że to, jaki kształt miał gr. stauros, jest mało istotne. Liczy się sam fakt śmierci przez wyniesienie w górę.

„A jak Mojżesz wywyższył węża na pustyni, tak potrzeba, by wywyższono Syna Człowieczego, aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne. Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne.  Albowiem Bóg nie posłał swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez Niego zbawiony.  Kto wierzy w Niego, nie podlega potępieniu; a kto nie wierzy, już został potępiony, bo nie uwierzył w imię Jednorodzonego Syna Bożego. A sąd polega na tym, że światło przyszło na świat, lecz ludzie bardziej umiłowali ciemność aniżeli światło: bo złe były ich uczynki.  Każdy bowiem, kto się dopuszcza nieprawości, nienawidzi światła i nie zbliża się do światła, aby nie potępiono jego uczynków. Kto spełnia wymagania prawdy, zbliża się do światła, aby się okazało, że jego uczynki są dokonane w Bogu».” - Jana 3:14-21

Ew. Mateusza 27: 15-56 ; ew. Marka 15: 1-47

„Albowiem jeden jest Bóg, jeden też pośrednik między Bogiem a ludźmi, człowiek, Pomazaniec Jeszu który wydał siebie samego na okup za wszystkich jako świadectwo we właściwym czasie”. - 1 Tymoteusza 2:5,6

Stanisław sługa Pana Jeszu

* dr. Pierre Barbat książka ,,Męczeństwo Chrystusa według chirurga”

** Iszraelski kronikarz i historyk Józef Flawiusz (37-po 94 n.r) wspomina poruszający widok rzędów krzyży z ciałami, które oglądał podczas podróżny z rzymskimi zwierzchnikami: ,,Widziałem wielu jeńców ukrzyżowanych i pamiętam trzech z nich jako moich dawnych towarzyszy. Było mi z tego powodu bardzo przykro i ze łzami zwróciłem się do Tytusa oraz powiedziałem mu o nich; niestety, dwóch z nich zmarło na rękach lekarzy, tylko trzeci wyzdrowiał". 

Opowieść ta dowodzi, choć chyba nikt w to nie wątpi, że ukrzyżowanie powodowało dotkliwe rany i wielkie cierpienie skazańca. Flawiusz zapisał, ze wiele osób skazywano na ukrzyżowanie w Syrii za panowania Antiocha IV Epifanesa podczas Iszraelskiego powstania Machabeuszy w 167 r. p.n.e. Karę tę stosowali także iszraelscy władcy z dynastii Machabeuszy w okresie konfliktu z faryzeuszami 60 lat później. Wspomniany bezwzględny władca Syrii kazał powiesić synów skazanych, a z kolei machabejski król Aleksander Jannaj po ukrzyżowaniu 800 mężczyzn polecił na oczach skazańców poderżnąć gardła ich żonom i dzieciom. 

• Dawne dzieje Izraela, tłum. Zygmunt Kubiak, Jan Radożycki, Oficyna Wydawnicza "Rytm", Warszawa 2001, str 421
• Dzieje wojny żydowskiej przeciwko Rzymianom, przeł. Andrzej Niemojewski, Wydawnictwo Armoryka, Sandomierz 2008 (wznowienie edycji z 1906 r.)

Najsłynniejsze ukrzyżowanie miało miejsce po buncie Spartakusa w 71 roku p.n.e.

Wzdłuż drogi appijskiej zdecydowano się ukrzyżować 6000 jeńców.

• Matyszak Philip, Wrogowie Rzymu. Od Hannibala do Attyli, króla Hunów, Warszawa 2007
• Nowaczyk Bernard, Powstanie Spartakusa 73-71 p.n.e., Warszawa 2008

***Sześć tysięcy jeńców, pochwyconych przez legiony Pompejusza, ukrzyżowano na drodze appijskiej od Rzymu do Kapui, gdzie bunt się rozpoczął. Miała to być nauczka i przestroga przed ewentualnym wybuchem kolejnej rebelii.  - Powstanie Spartakusa 73-71 p.n.e.  

Obraz Fiodora Bronnikova ukazujący ukrzyżowanych powstańców wzdłuż drogi appijskiej z Rzymu do Kapui.

Źródło:

Historia Tortur i Egzekucji - Elipsa Jean Kellaway

Starożytny Rzym - Maria Janczynowska, Marcin Pawlak

Religie Rzymu BR Beard Mary North John Price Simon

Zieliński Tadeusz - Cesarstwo Rzymskie

Jesus vor Pilatus. G Haenchen 1960 s. 96-101

1 Dialog z Żydem Tryfonem 90,4, w: św. Justyn, Apologia, tłum. A. Lisiecki, Poznań 1926, s. 265.

2 Dialog z Żydem Tryfonem  s. 266.

3 Dialog z Żydem Tryfonem  s. 165. 

The illustrated Bible Dictionary, ed. J.D. Douglas, I, Leicester 1998, s. 572

Słownik łacińsko-polski, red. M. Plezia, t. 3, s. 290

U. Holzmeister, Crux Domini atque crucifixio quomodo ex archeologia Romana illustrentur, Rzym 1934;

J. J. Collins, The Archeology of the Crucifixion, "Catholic Biblical Quarterly" 1(1939), s. 154-159.